وصایای شهدا مملو از نکات لازم برای ترویج سبک زندگی اسلامی
نوید شاهد ایلام؛ آموزش و پرورش سنگ زیربنای توسعه اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی هر جامعه است. ایثار و شهادت به عنوان والاترین ارزش‌های انسانی در دین مبین اسلام مدنظر بوده و همواره بر آن تأکید شده است. این مفاهیم ژرف در طول تاریخ همواره سرنوشت بشر را تعیین کرده و او را از نابودی معنوی نجات داده است. آموزش و پرورش یکی از نهادهای مهمی است که می‌تواند در جهت ترویج فرهنگ ایثار و شهادت گام‌های مهمی بردارد. نوید شاهد به مناسبت روز دانش‌آموز به سراغ یکی از فعالان فرهنگی این عرصه رفته است که مصاحبه با وی را در ذیل می خوانیم:
فاطمه نجفی‌کیا از سال 1381 به عنوان دبیر، مدیر هنرستان، کارشناس سلامت، کارشناس پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و... فعالیت داشته است. وی هم اکنون به عنوان مشاور امور زنان و خانواده در اداره کل آموزش‌وپرورش مشغول به خدمت است. در حال حاضر شاخصۀ اصلی فعالیت نجفی به عنوان یک فعال فرهنگی کار در حوزۀ ایثار و شهادت است.
نجفی کیا کار برای شهدا را یکی از افتخارات خود می داند. وی نمونۀ بارز از کسانیست که تلاش می‌کند بستر مناسبی برای دانش‌آموزان علاقمند به موضوعات مرتبط با فرهنگ ایثار و شهادت ایجاد کند و در این کار هم موفق بوده است.
تشکیل پایگاه تابستانه
در پی شروع فعالیت های مرتبط با کنگره 3000 شهید استان ایلام، خانم نجفی در تابستان سال 1400 پایگاهی برای دانش‌آموزان تشکیل داد. وی در این خصوص توضیح داد: بعد از اینکه متوجه شدم دانش‌آموزان علاقه دارند در این حیطه فعالیت کنند، یک پایگاه تابستانه مجازی تشکیل دادم. پس از استعدادیابی، هر دانش آموز را در یک فعالیت خاص راهنمایی کردم. در این پایگاه فعالیتهایی چون: برگزاری مسابقات از وصیت نامه شهدا، روایتگری، تولید محتوا با مضمون شهدا و مناسبت‌های معنوی، طراحی پوستر، ساخت کلیپ و پادکست و ویدیوکست و...، سرودن شعر و دلنوشته انجام گرفت.
وی افزود: از جمله فعالیت های دیگر این پایگاه تابستانه، برگزاری یادواره شهدای دانش‌آموز، تشکیل گروه‌های سرود، برگزاری مسابقات فرهنگی با هدف ترویج فرهنگ ایثار و شهادت، پویش دختران و مسابقات متنوع با موضوع حجاب که یکی از پیام‌های شهدا است می باشد.
نهادینه کردن فرهنگ ایثار و شهادت
نجفی تصریح کرد: اگر ترویج فرهنگ ایثار و شهادت دغدغه‌ای برای مسئولین باشد، قطعاً با پیاده سازی برنامه‌های مرتبط می‌توان بین دانش‌آموزان و اهداف شهدا ارتباط خوبی برقرار کرد. ضمیر پاک و نانوشتۀ نوجوانان بهترین بستر برای پیاده‌سازی این فرهنگ با ارزش است. بکوشیم که این بستر را با آگاهی های لازم شکوفا کنیم. تمام نکاتی که برای ترویج سبک زندگی اسلامی نیاز است در وصایای شهدا دیده می شود. استخراج این نکات و ارائه آن به دانش‌آموزان یکی از راهکارهای تربیتی مؤثر است.
ثبات فرهنگ ایثار و شهادت در دانش‌آموزان
فرهنگ و ادب هر ملتی سرمايه بی‌نظيری براي تثبيت نظام ارزشی و كسب استقلال و هويت جوانان و نوجوانان آن ملت است. نجفی در این خصوص تأکید کرد: براي استقلال ابدي يك ملت، ثبات فرهنگ براساس اعتقادات اصيل اخلاقي و باورهاي قلبي افراد آن ملت لازم و ضروري است و از سوي ديگر واقعيت‌هاي معنوي منبع نامحدودي از نيروي ايمان، قدرت معنويت و استقلال شخصيتي و فكري را در اختيار انسان مي‌گذارد و انسان براساس چنين قدرت هاي معنوي مي‌تواند به سوي نقش آفريني مثبت در اجتماع حركت كند.
وی تصریح کرد: ايثار كردن و قبول شهادت از برترين ارزش‌های معنوي فرهنگ اسلامي است كه در تثبيت استقلال كشور و هويت ديني و ملي آنان نقشي بي‌بديل دارد. ايثار مقام انساني فوق‌العاده باشكوهي است كه اسلام آن را ستوده و آن را در آيات و روايات متعددي بيان كرده است.
راهکاری برای ترویج فرهنگ ایثار و شهادت
نجفی خاطرنشان کرد: تولید محتوای کتابهای درسی با انجام یک بازبینی دقیق و عمیق و با کمک بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس یکی از فضاهای بسیار مناسب برای توسعه و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در بین دانش‌آموزان است. آموزش و پرورش باید یک نگاه بلندمدت و عمیق به موضوعات مختلف و به ویژه موضوع ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در میان دانش‌آموزان داشته باشد.
مراکز آموزشی مجری تبیین فرهنگ شهادت‌طلبی
تبيين و شناساندن فرهنگ ايثار و شهادت از مكانيزم‌های دفاعی اسلام براي تسليح جامعه در برابر هجوم فرهنگ‌هاي غيرخودی است. نجفی در این خصوص تصریح کرد: ايثارگری و شهادت طلبی نقش به سزايی در حفظ دين و ارزش‌های آن و استقلال كشور ايفا مي‌كند. مراكز آموزشی در سطوح مختلف آن بستر مناسبی برای ايجاد و نهادينه كردن فرهنگ صحيح می‌باشند؛ زيرا از ابزارهای نفوذ فرهنگ، تغيير نگرش در افراد آن جامعه است و قشر دانش‌پژوه(دانش آموزان و دانشجويان) به جهت خصوصيات روان شناختي، اثرپذيرترين گروه‌هاي جامعه هستند كه بيشترين و مفيدترين اوقات خود را در مراكز آموزشي مي گذرانند؛ لذا با برنامه‌ريزي و سياست‌گذاري‌هاي علمي و جامع، مي‌توان فرهنگ ايثارگري و شهادت را در اين مراكز به سطح قابل قبولي ارتقاء بخشيد.
فرهنگ شهادت
این فعال فرهنگی خاطرنشان کرد: فرهنگ شهادت مجموعه‌اي از اعتقادات و آموزه هايي است كه بنيان شكل گيري روحيه شجاعت، مبارزه و جهاد در راه خداي متعال و نهايتاً كشته شدن در راه ايمان و عقيده است. در فرهنگ اجتماعي، سياسي و اقتصادي اسلام، ايثار و از خودگذشتگي به عنوان اوج وارستگي انسان و نشانه قرب بشر به خداوند متعال است و اگر ايثار و از خودگذشتگی با نثار جان در راه خدا باشد، شهادت تلقي مي گردد، واقعه عاشورا، اوج ايثار و رسيدن به مقام شهادت است كه سرشار از نكات زندگي ساز براي همه انسانهاي آزاده جهان مي باشد. شهادت مرگ آگاهانه و مقّدس و هدفمند است. باید دانش آموزان را با این فرهنگ زیبا و معنوی آشنا کنیم.
حرف آخر
حرف آخر خانم نجفی که به عنوان راهکاری برای ترویج فرهنگ ایثار و شهادت بود این گونه بیان شد: اگر بخواهيم فرهنگ ايثارگری را نهادينه كنيم مي‌بايد از آموزش و پرورش در فرآيند جامعه‌پذيری و از همه مهم‌تر، عملياتی كردن فرهنگ ايثار و شهادت در مراكز آموزشی شروع كنيم و انجام اين امر بايد در فضايي فرهنگي و مبتنی بر آموزه های دينی و علمی انجام پذيرد. امید است که مسئولان فرهنگی در مدارس و سایر ادارات بهترین بستر را برای دانش آموزان جهت آشنایی با فرهنگ ایثار و شهادت فراهم سازند.
