زنان بسیجی؛ اسوه‌های شجاعت در جنگ تحمیلی بودند
به گزارش نوید شاهد ایلام،فضای پس از انقلاب اسلامی، فرصتی جهت پالایش اندیشه های منفی نسبت به زنان و نفی افکار قالبی در مورد شخصیت و خصوصیات آنها ایجاد کرد. زن، دیگر عنصر تزئینی برای اهداف تجاری و مادی نبود که جذابیت او، ملاک ارزشمندی وی باشد. هویت وهنر زن بودن و تعریف زن نمونه در نظام ارزشی پس از انقلاب به ویژه در دوران دفاع مقدس و حاکمیت ارزش‌های معنوی دگرگون شد و زنان دریافتند هویت انسانی که اسلام برای آنان قائل است در پرتو فضای جنگ قابل حضور و اثبات می‌باشد؛ بنابراین با تحرک، پویایی، وقار، شجاعت و ایثار بر تفکرات موهومی که قرن‌ها زن را موجودی ضعیف، منفعل و شیءگونه تعریف کرده بود، خط بطلان کشیدند. دفاع مقدس فرصت شناسایی هویت و شخصیت زن مسـلمان را فراهم کرد تا در جریان آزمونی سخت، توانایی‌ها، لیاقت‌ها و شایستگی‌های خود را بشناسد و به عنوان سرمایه‌ای گرانبها در راه خودباوری و پاسداری از حرمت خویش ارج نهد.
کریمه نظری اهل و ساکن شهرستان دهلران در حال حاضر در سازمان تأمین اجتماعی، شعبه دهلران مشغول به کار است. او دانش‌آموخته رشته جامعه‌شناسی در مقطع فوق لیسانس است. دو فرزند دارد. به گفته خودش فعالیت در بسیج خواهران را در سال 1358 آغاز کرد و در سال 1359 به طور رسمی و منسجم‌تر پا به عرصه بسیج گذاشت.
خودشناسی زنان
شروع سخنان خانم کریمه نظری در مورد بانوان سرزمینش این گونه بود: از جمله خصایصی که در طول ادوار مختلف به زنان نسبت داده شده است، ترس، واهمه و ضعف آنها می‌باشد؛ اما حضور زنان در صحنه‌های دوران مقاومت این تفکر قالبی را در هم شکست. زنان غیور و شجاع کشور فراتر از زنان اسطوره‌ای در برابر بی‌رحم ترین و خشن‌ترین دشمنان این مرز و بوم چنان صلابت و شجاعتی نشان دادند که مردان جنگ را به شگفتی و شیفتگی وا داشت. زنان در دوره های حماسه و رزم شهری، مقاوم ایستادند و از شهر خویش دفاع کردند و مردان را به حیرت آوردند و با دست خالی به «کندن سنگر، پرکردن کیسة شن و جابه‌جایی آن، محافظت از مهمات، اسارت گرفتن دشمن با وجود نداشتن اسلحه و در برهه‌ای از تاریخ جنگ به نگهبانی از پیکر مطهر شهدا و خاک‌سپاری اجساد قطعه قطعه شدۀ برادر و پدرشان و حفاظت از گلزار شهدا و اجساد مطهر از شر حیوانات و دشمنان، همت شجاعانه گماردند و زمانی دیگر در غسالخانه‌ها شهدا (خواهران شهید را) می‌شستند، کفن‌پوش می‌کردند و به خاک می‌سپردند.
ایثار و فداکاری زنان
وی افزود: پرورش روح بلند ایثارگری در تمام ابعاد آن ، در طول هشت سال دفاع مقدس در بین زنان ایران، اعجاب جهانیان را برانگیخت. بانوانی که برای کمک به جبهه ها و تداوم انقلاب، حلقه‌های ازدواج و مهریة خویش را اهدا کردند، چرا که هیچ چیز دیگری نداشتند تا به جبهه‌های جنگ یاری رسانند. آیا ایثار و فداکاری از این بزرگتر که زنان این سرزمین، همسر و فرزند محبوبشان را با وجود دلبستگی، تعلق‌خاطر و علاقه بسیار به حضور در جبهه تشویق و ترغیب نمودند و در شهادت او از خداوند درخواست کردند که قربانی آنها را بپذیرند و یا «زنانی که به فرمان امام(ره) مبنی بر خدمات‌رسانی و پشتیبانی جبهه‌ها، تمام حقوق یک ماه خود را به جبهه‌ها کمک کردند و وقتی از آنها پرسیدند که مخارج این ماه فرزندتان چه می‌شود، با شگفتی پاسخ دادند: ما هنوز زنده‌ایم و خدا روزی‌رسان فرزندان ما می‌باشد.
صبر جمیل زنان
خانم نظری جنگ را مدرسة صبر و مقاومت می‌نامد و سال‌های دفاع مقدس را صحنة تجلی زیباترین صبرها می‌داند و می‌گوید: صبر شیر زنانی که در شهادت همسر، خم بر ابرو نیاوردند، صبر مادرانی که چهار فرزند خویش را در مسـلخ عشق قربانی کردند و صبر بانـوانـی که بر جراحت و زخم‌های عزیزانشان بوسه زدند و صبر و انتطار نامعلوم همسرانی که برای بازگشت شریک زندگی‌شان ثانیه شماری کردند و صبر زنانی که بر زخم زبان‌ها، طعنه‌ها و تمسخرهای دشمنان و تحریک منافقان سکوت پیشه کردند و صبر مادران و همسرانی که در اسارت عزیزانشان توکل کردند و صبر دخترانی که سال‌های جوانی و زیبایی خویش را در رنج انتظار پژمردند و صبر زنانی که سال‌های متمادی از عمر خویش را در به تربیت یادگار شهید، چشم از احساسات و غرائض خویش فرو بستند و در خانة شهید، حرمت او را پاس داشتند و فرزندان شهدا را برای آینده‌ای روشن تربیت کردند. مقام معظم رهبری صبر زنان را در دوران دفاع مقدس بسیار ارزنده و مؤثر می‌دانند و می فرمایند: «در سال‌های جنگ، اگر صبر مادران و همسران شهدا نبود مشکلات بزرگی ایجاد می‌شد».
مدیریت احساس توسط زنان
وی تأکید کرد: زنان در طول دوران دفاع مقدس، عالمانه بین احساسات رقیق زنانه و مادرانه و مسئولیت‌پذیری و ایثار و فداکاری در قبال حفظ ارزش‌های دینی و پاسداری از کیان اسلامی یک ارتباط منطقی برقرار کردند و از نیروی احساسی خویش به زیباترین وجه؛ جهت احساس افتخارات ملی و دینی و حرکت آفرینی و تهییج مردان برای اعزام به جبهه ها و نیز مقابله با هیجان‌ها و آسیب‌های روحی و روانی ناشی از جنگ بهره گرفتند. آنها با گفتار، نوشتار و رفتار خویش از تلاش ایثارگران و رزمندگان تجلیل کردند و با نثار عواطف خواهرانه و مادرانه و پشتیبانی عاطفی، آنها را دلگرم کرده و نهال ایمان را در دل‌های آنها پربار کردند.
وی افزود: زنان میهن اسلامی در دوران دفاع مقدس ثابت کردند که احساسات منفی و کج‌روی‌های اجتماعی که معمولاً در هر کشوری در زمان جنگ‌های مسلحانه و به دلیل بی‌خانمانی و بی‌سرپرستی خانواده‌ها ایجاد می شود، در کشور ایران به موجب ایمان، اراده و مدیریت احساسی زنان و فرزندان شهدا و نیز به موجب عهد و پیمان معنوی آنها با آرمان‌های عزیزانشان وجود ندارد.
شهادت‌پذیری زنان
خانم نظری شهادت را فوز عظیمی می‌داند که تنها نصیب بندگان منتخب و شایسته پروردگار می‌شود او بیان داشت: پیروزی انقلاب اسلامی با هدایت امام خمینی(ره) ارزش شهادت‌طلبی و شهادت‌پذیری را در اذهان زنان و مردان زنده کرد و آنان را مشتاقانه به سوی میعادگاه عاشقان رهسپار ساخت و جنگ تحمیلی، بهترین زمان و جبهه بهترین مکان برای پرواز به سوی خداوند گردید. در چنین فضایی که سرشار از معنویت و عرفان بود. زنان و مادران، با اذعان و باور عمیق به منزلت والای شهید در نزد خداوند عزیزانشان را در عنفوان جوانی، عاشقانه و مریدانه رهسپار جبهه ها کردند و شهادت آنها را همچون مراسم دامادی و وصال نامیدند و منزلگاه ابدی‌شان را تبریک و شادباش گفتند. مادرانی که در شهادت فرزندشان خدا را شکر کردند و در فراق او دندان روی جگر نهادند و اگر گریستند گریه بر دوری خویش از عالم شهید و جاماندن از قافله و کاروان شهدا بود.
همسران شهدا؛ اسوه‌های صبر و نجابت
وی در خصوص همسران شهدا یادآور شد: زنان جنگ، زنانی بودند که در فراق همسر خویش سکوت و تنهایی اختیار کرده و به یاد او لحظه لحظة زندگی را پشت سر گذاشتند. چرا که می اندیشیدند بهترین روزهای عمرشان را با بهترین موجود عالم سپری کرده‌اند و با شهدی که نوشیده‌اند یک عمر مستند. زنان دفاع مقدس، تجلیل و پاسداشت مهاجرانی را که پرچمی از تعهد بر دوش، تن‌پوشی از تقوا بر قامت و پیشانی‌بند اخلاص بر سر و سلاح اصلاح در دست داشتند، عبادت می‌شمردند و خانوادة شهدا را تکریم می‌کردند.
یادگاران شهدا
وی در ادامه گفت: وجه دیگر شهادت‌پذیری زنان، مسئولیت خطیر آنها در تربیت یادگاران شهید است، فرزندانی که باید ارزش‌ساز باشند و اهمیت ارزش‌های معنوی پدر شهیدشان را بدانند و برای تحقق آرمان‌های معنوی اسلام از مشکلات نهراسند و صبر و سعة صدر و دقت نظر در چنین مسئولیتی را پیشه راه خویش کنند.
بسیج خواهران
وی در خصوص آغاز فعالیت بسیج‌خواهران در شهرستان دهلران گفت: هسته اولیه بسیج خواهران در تابستان ۱۳۵۸ پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی شکل گرفت. از آنجایی‌که شروع هر کاری بدون آموزش نتیجه‌بخش نیست ابتدا از همه خواهران علاقمند به فراگیری فنون نظامی و آموزش‌های عقیدتی دعوت شد تا در این دوره‌ها شرکت کنند. پس از ثبت‌نام و ساماندهی کلاس‌ها دوره شروع گردید و در طی سه ماه تابستان نیروهای زیادی توانستند آموزش ببینند.
من و سه تن از دوستانم (ملیحه بالوی، دولت آبسالان و پروین قادریان) جزء اولین کسانی بودیم که در این دوره شرکت کردیم و آن را با موفقیت طی کردیم. در این راستا تلاش‌های هدایت صحرایی (شهید) در شکل‌گیری بسیج خواهران را نباید نادیده گرفت چرا که با حمایت‌های ایشان بود که بسیج در شهرستان دهلران تداوم پیدا کرد.
اقتدار خواهران بسیجی
وی ادامه داد: بسیج خواهران در آن زمان برنامه‌های متنوعی داشت. پایه و اساس بسیج بر آموزش همگانی نیروهای بسیجی بود. آموزش‌های نظامی، عقیدتی، فرهنگی، تدارکات و برنامه‌های فرهنگی همچون دیدار با خانواده شهدا از اهّم فعالیت‌های خواهران بسیجی بود. خانم بالوی مربی دوره‌های آموزشی بود. زنان بسیجی با اقتدار و شجاعت خود فعالیت‌هایی منسجم و هدفمند را دنبال می‌کردند.
با شروع جنگ تحمیلی به محض اعلام نیاز، خواهران بسیجی که آموزش دیده بودند به عنوان امدادگر به رزمندگان کمک می‌کردند. جمع‌آوری و بسته‌بندی کمک‌های مردمی جهت انتقال به جبهه از دیگر اموراتی بود که به دست خواهران بسیجی انجام می‌گرفت.
پا به پای مردان ایستادگی کردیم
نظری همچنین اذعان داشت: در آن سال‌ها من نیز همانند دیگر خواهران بسیجی به اندازۀ توانم در این امورات کمک می‌کردم. در ابتدای امر خانواده‌ام کمی مخالف این نوع فعالیت من بودند. اینکه یک دختر جوان در امور جنگ و جبهه فعالیت داشته باشد و به قول آنها در امور مردانه دخالت داشته باشد برایشان سنگین بود اما با تلاش و پافشاری من آنها کم کم به وضعیت موجود عادت کردند و مخالفتی نکردند. در آن اوضاع حساس که پای کیان مملکت و وطنم در میان بود خیلی از زنان پا به پای مردان در پشت جبهه و یا حتی خط مقدم فعالیت داشتند. امدادگران زیادی داشتیم که در بیمارستان‌های صحرایی و بهداری‌ها شبانه‌روزی فعالیت می‌کردند.
شاد و ناشادهایی از جبهه
نظری در خصوص خاطرات جنگ تحمیلی بغضش را فرو خورد و به چند جمله مختصر اما پر مغز بسنده کرد: لحظات خوش ما زمانی بود که رزمندگان اسلام عملیات پیروزمندانه‌ای داشتند. با پیروزی آنها ما هم شاد می‌شدیم و روحیه می‌گرفتیم؛ اما زمان وداع مادران با فرزندان شهیدشان برای ما خیلی سخت بود، دیدن این مناظر برای من که در آن زمان سن کمی داشتم خیلی سخت بود. هیچوقت اشک مادران شهدا از یادم نمی‌رود.
تصرف شهرستان دهلران
وی در مورد تصرف شهرستان دهلران در سال‌های آغازین جنگ تحمیلی گفت: من هیچوقت با دشمن برخورد مستقیم نداشتم. اما از آن روزها خاطره‌ای دارم: اوایل جنگ بود. یک روز دشمن تا نزدیکی شهر دهلران آمده بود و شهر داشت کم کم به محاصرۀ دشمن در می‌آمد. شهر تقریباً خالی از رزمنده شده بود چون همه به بیرون از شهر برای دفاع رفته بودند. از طرف سپاه چند سلاح M1 به ما دادند و گفتند: سلاح به دست بگیرید و جلوی درب مسجدجامع کشیک بدهید. ما گفتیم این سلاح‌ها برای دفاع کافی نیست و با اینها نمی‌شود جنگید. آن رزمنده گفت: شما کار خاصی نمی‌خواهد انجام بدهید هدف این است که مردانی که توی شهر هستند شما را ببینند و بیشتر برای دفاع ترغیب شوند. ما مدتی بر حسب وظیفه آنجا کشیک دادیم. اما متأسفانه شهر به تصرف دشمن درآمد و ما را به جای امنی منتقل کردند.
یاد یاران
نظری در خصوص همرمانش در جنگ تحمیلی گفت: هشت سال دفاع مقدس شاهد جانبازی‌ها و فداکاری‌های زنان زیادیست که مردانه پای آرمان‌ها و اهدافشان ایستادند در این بین یکی از بهترین دوستان من خانم بالوی بود. ما هنوز هم با یکدیگر دوست هستیم. با هم ارتباط داریم و هر از گاهی خاطرات آن روزها را مرور می‌کنیم.
الگوپذیری زنان ایرانی از معصومین
وی در ادامه سخنانش خاطرنشان کرد: اگر مادران، همسران، خواهران و دختران شهدا در بین ما نبودند و شاهد افتخار آنها بر شهادت عزیزانشان نبودیم، اینک به طور قطع و یقین، فرهنگ ایثار و روحیه شهادت‌طلبی در میان مردان، پسران، جوانان و آحاد ملت نبود. پس ای خواهران عزیز! رسالت امروز شما بسی سنگین تر است! اگر دیروز، ما با تهاجمی نظامی دشمن مواجه بودیم، امروز با شبیخون فرهنگی او مواجهیم که این برای هر جامعه‌ایی حربه‌ایی بس برنده‌تر است. از این رو خود را موظف و مکلف بدانیم تا با توکل به خدا و با سلاح ایمان، علم، عفت، پاکدامنی، ایثار، شجاعت و شهامت و با الگوپذیری از حضرت فاطمۀ زهرا (س) و حضرت زینب (س) و شیرزنان حاضر و با اطاعت کامل و بی چون و چرا از ولایت مطلقه فقیه، دشمنان قسم خورده اسلام و انقلاب را در رسیدن به هدفشان که همانا شکست انقلاب و نابودی اسلام است، ناکام گذاشته و با جدیت و تلاش، شاهد بالندگی و گسترش روز افزون اسلام و انقلاب در سرتاسر دنیا باشیم.
نقش زنان در جنگ تحمیلی
نظری در مورد نقش زنان در جنگ تحمیلی به تفصیل سخن گفت: هنگام بروز جنگ و دفاع یک ملت در برابر حمله دشمن، تنها اعزام مردان به صحنه نبرد ضامن پیروزی نخواهد بود، بلکه حمایت و پشتیبانی از نبرد، تحریک و تشویق مردان به حضور مداوم در جبهه، مراقبت از کودکان و حفظ کانون گرم خانواده، مراقبت و پرستاری از مجروحین و مداوای زخمی‌ها، قبول مسؤولیت و انجام وظیفه به جای مردان و آزادسازی ایشان برای شرکت در جنگ، حفظ سنگرهای پشت جبهه و حتی تشکیل، اداره و توسعه نهضت‌های مقاومت و بسیاری موارد دیگر که جزو وظایف زنـان محسوب می‌شوند از جمله عوامل مهمی هستند که تأثیر مستقیمی بر روحیۀ رزمندگان و سرنوشت جنگ خواهند داشت. پس زنان، به عنوان بخشی از جامعه انسانی، مسلماً در هر یک از صحنه‌های مختلف اجتماع، خصوصاً در عرصه دفاع، ایفاگر نقشی اساسی، می باشند.
همیشه آماده‌ایم
وی تصریح کرد: آرزوی ما این است که در هیچ کشوری جنگی در نگیرد؛ اما اگر یک روز نیاز به دفاع از کشورم باشد مسلماً با تمام توانم به دفاع از خاک میهن و وطنم می‌روم یک نکته هم اینجا باید بگویم که دشمن زمانی به یک کشور حمله می‌کند که آن کشور از نظر نظامی و نیروی انسانی ضعیف باشد خدا را شکر کشور ما آنقدر قوی و با صلابت است که هیچ دشمنی جرأت ندارد به آن حمله کند. در این کشور شیرزنان و شیرمردانی آماده‌باش هستند که در راه وطن حاضرند همانند گذشته جان و مالشان را فدای اقتدار کشورشان ایران کنند.
زنان بسیجی؛ اسوه‌های شجاعت در جنگ تحمیلی
وی در خصوص زنانی که در هشت سال دفاع مقدس فعالیت داشتند گفت: زنان در دوران دفاع مقدس با حداقل‌های زمان خودشان زندگی می کردند تمام دخترانی که در آن زمان مستقیم یا غیرمستقیم با جنگ تحمیلی ارتباط داشتند هرگز به فکر تجملات نبودند و حتی مراسم ازدواجشان در کمال سادگی برگزار می‌شد.
اگر از همه مسائل و جنبه‌های مختلف جنگ ، ایثار و فداکاری‌های سربازان و مبارزین سخن گفته شود و از نقش پراهمیت مادران و همسران آنها صحبتی به میان آورده شود، قطعاً حق مطلب بدرستی ادا نشده است، درست است که جنگ اصولا یک فعالیت مردانه و خشن محسوب می‌گردد و قهور و بی‌باکی و شجاعت فراوانی را می‌طلبد که بدون این ویژگی‌ها و صفات انسانی امکان درگیری‌ها و خونریزی‌ها میسر نیست، اما باید توجه داشت که در پرورش این روحیه و خلقیات جنگی زنان و همسران رزمندگان نقش اصلی را ایفا می‌نمایند.
وی معتقد است که: تلاش، رشادت و فداکاری زنان و مردان این سرزمین باید توسط رسانه‌ها بازگو شوند آنها اسوه‌های صبر و استقامت بودند. شرح حال، خدمات و خاطراتشان باید به نسل‌های آینده منتقل شود تا همه بدانند امنیت و آرامش امروز حاصل خون‌های ریخته شدّ هزاران شهید است، کسانی که می‌توانستند مثل خیلی‌های دیگر به جبهه نروند اما رفتند و برای حفظ اسلام و این انقلاب از جان و مال خودشان گذشتند.
حرف آخر
پایان سخنان این بانوی انقلابی این بود: زنان و بانوان کشورمان در برهه‌های مختلف تاریخ انقلاب اسلامی به ویژه در دوران دفاع مقدس به خوبی از عهده رسالت و نقش‌آفرینی خود به عنوان مبارز، حمایت‌گر، راوی و مشوق مردان و .... بر آمده‌اند. جمهوری اسلامی ایران با داشتن الگوی مشارکت زن در هنگامه دفاع و صحنه‌های نبرد در صدر اسلام، زنان را برای انجام امور مهم در هشت سال دفاع مقدس سازماندهی و به کارگیری می‌نمود. زنان ایران با یادآوری رفتار و سیره حضرت زهرا (س) و حضرت زینب (س) و دیگر زنان قهرمان صدر اسلام، به وظیفه الهی وانسانی خویش در طول دفاع مقدس عمل کردند و اگر نبود صبوری، عزم ، همت، ایثارگری و کمک رسانی آنها، چنین مقاومت پیروزمندانه‌ای در آن دوران شکل نمی گرفت.
رشادت و پایداری مجاهدان و جهاد رزمندگان باعث به ثمر رساندن انقلاب و حفظ آن شده و این مهم بر هیچ کس پوشیده نیست و برای اینکه این انقلاب به دست نااهلان نیفتد در انتخابات پیش رو باید نهایت دقت را داشته باشیم و این دقت حاصل نمی‌شود مگر اینکه پیرو رهبر و آمر به اوامر ایشان باشیم از دبیر سایت نوید شاهد بسیار سپاسگزارم که این فرصت را برای من فراهم نمود تا بار دیگر یادی کنم از خاطرات آن روزها و گرامی بداریم یاد و خاطره شهدای هشت سال دفاع مقدس.
