احسان و نیکوکاری، از مسائل بسیار ضروری جامعه کنونی است
نوید شاهد ايلام؛ با توجه به نتایج تلخ و اقتصادی ناشی از بحران کرونا و فشارها و تحریم‌های دولت جنایتکار آمریکا علیه ملت ایران، مسئله احسان و نیکوکاری از مسائل بسیار ضروری جامعه کنونی است. ملت غیور و سربلند ایران اسلامی در این روزهای سرنوشت‌ساز رسالت بزرگی را بر دوش دارند. در سال‌های اخیر، جهان شاهد فشارهای حداکثری دشمن برای به‌زانو درآوردن ملتی است که بيش از چهل سال در مقابل زورگویی‌های ایالات متحده آمریکا ایستاده و در این مدت انواع و اقسام تحریم‌ها را تجربه کرده است، اما این بار تحریم اقتصادی به بخش دارو و مایحتاج ضروری مردم هم تسری یافته است، جنایتی که حتی در زمان جنگ تحمیلی شاهد آن نبودیم. در این بین، گروه‌های جهادی و خیّرین استانمان در تلاشند تا با کمک به اقشار کم‌درآمد و آسیب‌پذیر از مشکلات آنها بکاهند. نوید شاهد ايلام در این خصوص به سراغ گروه فعال جهادگر محسنین رفته و با خانم سحر قمری که از بانیان فعال این گروه است مصاحبه کرده که در ذیل می‌خوانیم:
سحر قمری متولد 1350 فوق‌لیسانس مدیریت دارد . او اهل آبدانان و ساکن ایلام است. سال 1381 به استخدام صداوسیمای ایلام درآمد و در حال حاضر ارزیاب رادیو است.
وی درخصوص برنامه‌های رادیویی در ماه مبارک رمضان گفت: در ایام ماه مبارک رمضان برنامه‌های متنوع رادیویی در زمان سحر و افطار داریم. امسال برنامه‌های زندۀ رادیویی درخصوص انفاق و هفته کرامت داشتیم. در طی مصاحبه‌های رادیویی با خیرین و کارشناسان مذهبی، هدف این بود درخصوص انفاق و کمک به دیگران فرهنگ سازی شود.
ما ملت امام حسینیم
سحر قمری در خصوص همدلی با مردم می‌گوید: به فرمودۀ سردار سلیمانی «ما ملت امام‌حسین(ع) هستیم» و همان‌گونه که در عرصۀ نظامی و جنگ ندای «هَیهَاتَ مِنَّا الذِّلَّة» سرور آزادگان جهان را سردادیم و برای آن هزاران شهید تقدیم راه خدا کردیم در جنگ اقتصادی هم به توصیۀ امام شهدا عمل خواهیم کرد و با همدلی و گره‌گشایی از کار مردم، رفع نیاز از نیازمندان را تبدیل به یک فرهنگ عمومی کرده و ایران مظلوم و مقاوم را از این شرایط سخت تاریخی عبور خواهیم داد.
احسان و نوعدوستی
وی معتقد است: احسان و نوعدوستی همواره در میان جامعۀ بشری امری پسندیده است و از شخص نیکوکار و احسان کننده در جایگاه انسان نمونه و بافضیلت یاد شده و بدون در نظر گرفتن دین و آیین او، به مدح او سخن گفته‌اند، چون نیکوکاری و خدمت به همنوع، یکی از صفات عالی و ارزشمند انسانی است. این خصلت، امری فطری و غریزی است و نیکوکاران از اینکه توانسته‌اند کار شایسته‌ای را برای همنوع خود انجام دهند، احساس شادمانی و سرور پیدا می‌کنند.
وی افزود: احسان که همان انجام دادن کار نیک است، همیشه مطلوب و محبوب بوده و وجود آن، همزاد وجود آدمی است. از همان ابتدای آفرینش حضرت آدم (ع)، صفتی پسندیده در وجود انسان قرار داده شده است. احسان به معنای بخشش و نفع رساندن به دیگری و عمل را نیکو انجام دادن و رفع نیازهای امروزی فوری و ضروری جامعه است. احسان به خویشاوندان، یتیمان، مساکین، همسایه، رفیق، همسفر، مسافر، همسر، فرزند، زیردستان، اسیر، اموات، کفار و حیوانات سفارش‌های زیادی شده است.
ضرورت بحث انفاق
سحر قمری موضوع احسان را از بحث‌های ضروری جامعه می‌داند و می‌گوید: لازم است در شرایط کنونی به بحث انفاق بیشتر پرداخته شود تا زوایای آن بیش از گذشته روشن شود. از الگوها و کارهایی که طرفداران فراوانی در سطح جهان دارد مسئله نیکی و نیکوکاری است و انجمن‌های متعددی در کشورهای مختلف با عنوان انجمن‌های نیکوکاری و خیراندیشی تأسیس شده که کار آنها کمک به انسان‌های نیازمند است. این قبیل انجمن‌های مردم‌نهاد با عناوین متنوعی مانند انجمن حمایت از بیماران خاص، بیماران کلیوی، انجمن حمایت از ایتام و غیره، کارشان حمایت از افراد خاص و نیازمند است و در سطح بین‌المللی صرف‌نظر از مذهب و ملیت در جهت تلاش برای بهبود زندگی افراد ناتوان می‌کوشند. من و عده‌ای از خیرین هم بسته به نیاز مردم ایلام در این راستا موفق به تشکیل گروهی به اسم محسنین شدیم.
تاریخچۀ گروه محسنین
قمری در خصوص نحوۀ شکل‌گیری گروه محسنین گفت: چند سالی بود که با کمک همکاران، دوستان و خانواده‌ام در جهت کم کردن آلام و مشکلات نیازمندان به صورت پراکنده از مستمندان سرکشی می‌کردیم. این خانواده‌ها از طرف دوستان و اطرافیان به ما معرفی می‌شدند و ما هم تا جایی که در توانمان بود به آنها کمک می‌کردیم. کم کم گروه ما بیشتر شد و در قالب یک گروه چند نفره منسجم‌تر این هدف را دنبال کردیم و در جذب سایر خیرین کوشش کردیم. این فعالیت‌ها ادامه داشت تا پارسال که گروه خیرین محسنین را با همکاری دوستان و همکاران تشکیل دادیم. این گروه ابتدا به صورت مجازی تشکیل شد با هدف جذب خیرین، شناسایی خانواده‌های کم بضاعت و کمک به آنها. بانیان این گروه که دوست ندارند من در اینجا اسمشان را ببرم هر کدام جداگانه در بین دوستان، آشنایان، همکاران و خانوادۀ خودشان از راه‌های دور و نزدیک خیّر جذب کردند و به گروه محسنین اضافه کردند. گروه محسنین در حال حاضر 224 عضو دارد که موفق به شناسایی هفتاد خانوادۀ بی بضاعت در سطح شهر ایلام شده است. از این 224 نفر تعدادی به طور مستمر با ما همکاری می‌کنند عده‌ای هم مقطعی.
این خانواده‌ها عموماً بی‌سرپرست و یا بدسرپرست هستند. عده‌ای از آنها سرپرست بیمار و یا بیکار دارند که ما هزینه‌های زندگی آنها از جمله خرج درمان و اجاره را تقبل می‌کنیم.
توزیع بسته‌های غذایی ماهیانه
یکی از اقدامات خداپسندانۀ گروه محسنین توزیع بسته‌های معیشتی در بین مستمندان است و قمری در این خصوص گفت: در هر ماه هفتاد بستۀ غذایی برای این هفتاد خانواده آماده می‌کنیم و به درب منازل آنان می‌بریم. این بسته‌ها شامل اقلام ضروری خانواده‌ها از جمله وسایل حفاظت فردی(دستکش، ماسک و موادضدعفونی) و اقلام اساسی(برنج، روغن، گوشت و مرغ) است. ارزش این بسته‌ها به سیصد هزارتومان می‌رسد. کمک‌ها از بیست هزار تومان شروع میشود تا هر قدر که افراد تمکن مالی داشته باشند که در شماره حساب اعلام شده واریز میشود. سعی کرده‌ایم که بستۀ معیشتی هر ماه در بین خانوارها تقسیم شود. در کنار این بسته‌ها گاهی اوقات در حین سرکشی‌ها متوجه شدیم که آن خانه وسایل ضروری زندگی مثل اجاق گاز، کولر، یخچال و ... ندارد که به صورت موردی در بین گروه و اطرافیان اعلام کردیم تا در رفع این نیازها هم اقدام شود. در طی یک سال اخیر نزدیک به شش یخچال که مورد نیاز بعضی خانواده‌ها بوده تهیه کرده‌ایم. در تأمین جهیزیه هم به این خانواده‌ها کمک شده. مثلاً با کمک خیرین تهران توانستیم یک جهیزیۀ کامل را برای یکی از مستمندان تهیه کنیم.
به هیچ جا وابسته نیستیم
وی تأکید کرد: گروه جهادی محسنین به هیچ نهاد و سازمان دولتی وابسته نیست و از هیچ نهادی تا به حال پولی دریافت نکرده‌ایم بلکه کمک‌ها از طرف افراد خیّر و خودجوش دریافت شده. در طی بیماری کرونا که بیشتر مراسمات مذهبی برگزار نشد ما اعلام کردیم که جهت جمع‌آوری نذورات و خیرات آمادگی داریم. مثلاً اگر کسی گوسفندی قربانی می‌کرد ما گوشت آن را بسته‌بندی کرده و در بین مستمندان تقسیم می‌کردیم. یا کسانی که غذای گرم نذر داشتند ما آنها را تحویل می‌گرفتیم و توزیع می‌کردیم. در توزیع بسته‌ها یا سایر نذورات ما از وسایل نقلیۀ شخصی استفاده می‌کنیم.
برای انبار و بسته بندی بسته‌های معیشتی از پارکینگ یکی از بانیان گروه (که راضی نیست نامش در اینجا برده شود) استفاده میشود ایشان و سه دخترشان در این امر خداپسندانه یاریگر ما هستند. پنجم هر ماه کار پخش بسته‌های معیشتی در بین این هفتاد خانوار آغاز میشود.
سایر فعالیت‌های گروه محسنین
قمری در خصوص سایر فعالیت‌های گروه محسنین گفت: در بین این هفتاد خانوار مستأجرهایی وجود دارد که قدرت پرداخت اجاره را ندارند که بخشی از مبلغ اجاره خانۀ پنج خانواده از طریق گروه محسنین پرداخت میشود. یکی از معضلات این خانواده‌ها بیماری سرپرست یا یکی از اعضای خانواده است. تهیۀ هزینۀ درمان برای این خانواده‌ها خیلی سخت است. در حال حاضر یکی از زنان مستمند که جزء این هفتاد خانوار است منتظر پیوند کلیه است. گروه محسنین بخش زیادی از هزینۀ پیوند این بنده خدا را جمع کردند و در تلاشند مابقی هزینه را نیز جمع کنند. این زن جوان مستأجر است و دارای پنج فرزند بیکار.
در خصوص بیماری‌های روانی هم در امر مشاوره و درمان به این خانواده‌ها کمک میشود. این گروه با نهادهای حمایتی مثل هلال احمر، بهزیستی و کمیته امداد تعامل خوبی دارد به این صورت که با شناسایی مستمندان واقعی آنها را به این سه نهاد معرفی می‌کند مخصوصاً آنهایی که مشکل درمانی دارند به هلال احمر معرفی می‌شوند تا در تأمین نیازهای دارویی و درمانی به آنها کمک شود.
عدم تعامل گروه‌های خیرین
قمری عدم تعامل گروه‌های مختلف جهادی را یک ضعف می‌داند و می‌گوید: متأسفانه گروه‌های خیرین با یکدیگر تعامل ندارند به همین خاطر گاهی اوقات همپوشانی میشود و یا نیاز اصلی مستمندان برآورده نمی‌شود چون این گروه‌ها از روند کاری همدیگر خبر ندارند گاهی اوقات همزمان پنج گروه از یک خانواده حمایت می‌کند و بالعکس گاهی اوقات یک خانواده با یک گروه هم ارتباط ندارد.
اگر کل خیرین استان و گروه‌های جهادی جلسه بگیرند و خانواده‌های تحت پوشش خود را به اشتراک بگذارند روند شناسایی و کمک به خانواده‌هایی که واقعاً نیازمندند آسانتر میشود. تقسیم کار در این امر هم قطعاً در تسهیل امورات مربوط به خانوارها مؤثر است به عنوان مثال اگر یک گروه فقط تهیۀ جهزیه را تقبل کند، گروه دیگر خدمات درمانی و ... به طور قطع و یقین خدمات‌دهی بهتر میشود. من شنیده‌ام که یک گروه خیّر در ایلام وجود دارد که فقط زنان باردار را حمایت می‌کند.
استان ایلام از لحاظ حمایت خیرین ضعیف است
وی خاطر نشان کرد: در حال حاضر گروه محسنین در تمام امور خانوارها شرکت می‌کند و این برای گروهی که از طرف هیچ نهادی حمایت نمی‌شود سخت است. استان ایلام از لحاظ حمایت خیرین ضعیف است و علت این ضعف آسیب‌شناسی نشده است. در اینجا چون کارخانجات و تولیدی‌های بزرگ وجود ندارد و درآمدزایی هم ضعیف است حامیان زیادی هم برای گروه‌های جهادی وجود ندارد. در شهرهایی چون اراک و تبریز صاحبان کارخانه‌ها و تولیدی‌ها پشتیبان و حامیان گروه‌های جهادی هستند. بعضی از سرپرستان این هفتاد خانوار جویای کار است ولی ما جایی سراغ نداریم که آنها را برای کار معرفی کنیم و مشکل اشتغال‌زایی هم داریم.
پشتیبانی خانواده
سحر قمری تعریف کرد: در این امر خانواده خودم صددرصد پشتیبان من هستند آنها هم از لحاظ مالی و هم از لحاظ فکری به من کمک می‌کنند، حتی برای تبلیغ گروه محسنین که در طی آن یک پوستر طراحی شد که اهداف گروه و شماره حساب برای کمک در آن بود بسیار کمک کردند. نذورات و خیرات خانواده‌ام همیشه به گروه محسنین داده میشود. فرزندانم هم در این کار پایه هستند و یاریگر من در این امر خداپسندانه هستند.
قمری برای جذب خیرین در سایر شهرها به صورت غیرحضوری فعالیت دارد وی گفت: در بین گروه محسنین خیرینی از تهران، شیراز، آبادان و .. دیده می‌شوند. یکی از مستمندان را برای پیوند کبد به شیراز فرستادیم از طریق خیرینی که در شیراز می‌شناختیم برای این بنده خدا تخفیف درمانی گرفتیم و آن مدتی که برای درمان در شیراز بود از طریق همان دوستان برایش مسکن موقت جور کردیم.
تقسیم کار راهی برای پیشبرد اهداف
وی تقسیم‌کار را یکی از راه‌های پیشبرد در اهداف گروه می‌داند و توضیح می‌دهد که: در گروه محسنین سعی بر این بوده که برای تسهیل در امورات مربوطه تقسیم کار شود. سه نفر از اعضا کار شناسایی خانواده‌های نیازمند را انجام می‌دهند. تعدادی از اعضا در تعامل با نهادهای دولتی هستند. در شرایط کرونایی با حفظ پروتکل‌های بهداشتی سرکشی از خانواده‌های بی‌بضاعت را انجام می‌دهیم. از طریق فضای مجازی و تلفنی هم در جمع‌آوری اطلاعات و انتخاب خانوارها اقدام می‌کنیم. از طریق تعامل با نهادهای حمایتی استعلام تعدادی از خانوارها را انجام می‌دهیم.
قبلاً که گروه سازماندهی نشده بود، گاهاً یادمان می‌رفت به بعضی از خانواده‌ها سرکشی کنیم اما گاهی اوقات هم یک خانواده در ماه دو-سه بار سرکشی می‌شد، بعد از منسجم شدن گروه محسنین برای خانواده‌ها پرونده تشکیل شد تا خدمات‌دهی به آنها بهتر و راحتتر انجام شود گاهی اوقات هم بعضی از خانواده‌ها به خاطر اینکه سرپرست شغل خوبی پیدا می‌کند و از لیست ما خارج میشود و به جایش یک خانوادۀ جدید نیازمند جایگزین میشود. الان در گروه محسنین هم خیرین مشخص هستند هم مددجویان و با اطلاعاتی که از آنها داریم و در پرونده‌ها ثبت کرده‌ایم کار ما خیلی بهتر و راحتتر شده است.
حس و حال کمک کردن
قمری گفت: رسول مهربانی‌ها فرموده است: «مردم به منزله عیال خداوند می‌باشند، دوست‌داشتنی‌ترین خلق پیش خدا کسی است که به مردم نفع برساند یا خانوادهای را خوشحال کند یا با برادر مسلمانش به خاطر برآوردن حاجتش راه برود، این عمل از اعتکاف دو ماه در مسجدالحرام بهتر است.»
مردم در زندگی اجتماعی همیشه نیازمند یاری و مساعدت همنوعان خود می‌باشند و این مسئله‌ای است که فقط منحصر به افراد ثروتمند نیست زیرا ممکن است کسی از نظر مالی وضعیت مناسبی نداشته باشد اما از لحاظ جسمی، آبرو یا جایگاه سیاسی بتواند سنگی از پیش پای کسی بردارد.
یکی از بهترین لحظات زندگی ما زمانیست که بسته‌ها را به درب منازل می‌بریم و با دعاگویی و خوشحالی مستمندان مواجه می‌شویم و خستگی این کار را کامل از تن ما به در می‌آورند. آنها افرادی حق‌شناس هستند که با وجود اینکه کمک ما خیلی هم زیاد نیست اما دعاگوی بچه‌های گروه هستند. به نظر من هیچ لذتی بالاتر و شیرین‌تر از کمک به همنوع نیست. با توجه به ایام کرونایی و تورم، مشکلات این خانوارها خیلی بیشتر شده است.
نحوۀ خرید اقلام معیشتی
جهت جمع‌آوری کمک‌های نقدی خیرین گروه محسنین یک شماره حساب به نام یکی از بانیان فعال گروه باز کرده است قمری در این خصوص گفت: ما به خاطر اینکه گرفتار بوروکراسی اداری نشویم فعلاً به اسم خود گروه حساب باز نکرده‌ایم. شماره حساب به نام یکی از آقایان فعال گروه محسنین است که پارکینگ خانۀ خودش را طبقه‌بندی کرده و بسته‌های حمایتی را به طور منظم در آنها چیده تا سر وقت مشخص در جهت توزیع آنها اقدام کنیم. سایر اعضای گروه هم می‌توانند به دوستان و همکارانشان از طریق شماره کارت خودشان کمک‌ها را جمع کنند ولی آخر سر باید به حساب همان شخصی که مشخص کردیم واریز شود جهت خرید اقلام از فروشگاه‌ها همه مشارکت داریم. سعی ما بر این است این اقلام از فروشگاه هایی که جنس را ارزانتر از سایر جاها می‌دهند بخریم.
بحث فرهنگی خانوارها
قمری بحث فرهنگی را در خصوص خانوارهای بی‌بضاعت بسیار مهم می‌داند وی در این باره توضیح داد: علاوه بر تأمین کردن معیشت خانواده‌ها بحث فرهنگی خانوارها هم مهم است. به خاطر مشکلات اقتصادی این خانواده‌ها عده‌ای از آنها اهل مطالعه یا حضور در جلسات روانشناسی نیستند. در این خصوص ما در طی مناسبت‌های مختلف هدایایی تهیه می‌کنیم و برای فرهنگ‌سازی در بین این خانواده‌ها پخش میشود. در عید غدیر بسته‌های فرهنگی که شامل کتابچه‌های مذهبی از جمله آموزش نماز و احکام و قرآن بود در بین آنها توزیع شد گروه محسنین سعی می‌کند که از لحاظ فرهنگی نیز به این خانواده‌ها کمک کند. اهدای میوه و شیرینی در اعیاد و معرفی به مشاور با هزینۀ خیرین هم داشتیم. در خانواده‌هایی که آسیب روانی دیده میشود شخص را با هزینۀ خیرین به مشاوران درمانی معرفی کردیم تا جلوی آسیب بیشتر را بگیریم. قرار است ان‌شاءالله در بحث فرهنگی و اعتقادی و ازدواج و فرزندآوری و فرزندپروری در خانواده‌ها بیشتر کار بشود.
وی گفت: اساتید خیّر زیادی هستند که برای تشکیل کلاس‌های فرهنگ اعلام همکاری کردند اما ما به خاطر کرونا فعلاً نمی‌توانیم کلاس تشکیل بدهیم یا تجمع کنیم. ما پیگیری کردیم و فهمیدیم که کمیتۀ امداد در فضای مجازی برای مددجوها و فرزندانشان فعالیت دارد، کمیته اسامی و شماره تلفن‌ها را از ما خواست تا با آنها هم در فضای مجازی کار شود. در مورد تدبر در قرآن با بچه‌ها در فضای مجازی کار میشود و خیلی از آنها حافظ قرآن شده‌اند. اساتید خودمان نیز قرار است در فضای مجازی کار فرهنگی خودشان را شروع کنند.
ضرورت انفاق
قمری معتقد است: انفاق از جمله معامله‌هایی است که انسان با خداوند انجام می‌دهد و هیچگاه متضرر نمی‌شود. خداوند میزان سود انفاق را از دو برابر تا هفتصد برابر بیان کرده است که این میزان سود بستگی به میزان شایستگی فرد دارد. خداوند در قرآن فرموده: «کسانی که اموال خود را در راه خدا انفاق می کنند همانند بذری هستند که هفت خوشه برویاند که در هر خوشه، یکصد دانه باشد و خداوند آن را برای هر کس بخواهد دو یا چند برابر می کند.»
پایان سخن
سحر قمری جهادگر پرتلاش سخنان خود را با این جملات پر مغز به پایان برد: هر فردی در هر وضعیت و جایگاهی که قرار دارد باید به وظیفۀ ملّی، میهنی و مذهبی خود در رابطه با کمک به همنوعان عمل کرده و نیاز نیازمندان را در حد توان برطرف نماید و عدم رفع نیاز افراد نیازمند (در صورت توانایی) در تمام ادیان و مکاتب زشت و ناروا شمرده شده است اما در این بین وظیفه ثروتمندان به دلیل منابع و امکانات وسیع‌تری که در دست دارند در حل مشکلات دیگران سنگین‌تر است چراکه همیشه مردم به منزله عیال خداوند می‌باشند و دوست‌داشتنی‌ترین خلق نزد خدا کسی است که برطرف‌کننده حاجات مردم باشد. در رفع حاجات خواهران و برادران دینی خود از هیچ کمکی دریغ نکنیم بر همنوعان خود رحم کنیم تا در فردای محشر خداوند بر ما رحم کند.
