پديده جنگ تحميلي پس از پيروزي انقلاب اسلامي، يكي از گسترده ترين حوزه هاي تفكر، انديشه وپژوهش را فراروي انديشمندان وپژوهشگران اين كشور قرار داده است، تا ابعاد پيچيده و ناشناخته اي از فرهنگ و انديشه هاي مذهبي وملي مردم ايران را مورد پژوهش قرار دهند. مقاله حاضر باتمركز روي مفهوم ادبيات و ارايه تعريف وتبيين عناصر وابعاد شعر پايداري به عنوان يكي از اشكال ادبيات مقاومت با رويكردي در جهت مقاومت وايستادگي مردم ايران با درونمايه عميق اعتقادي برخاسته از فرهنگ اسلامي قلمداد شده است. و بر اين اساس، ادبيات پايداري دفاع مقدس برسي شده است. اين برسي ها نشان مي دهند اشعار پايداري در غالب ابعاد با فرهنگ مذهبي و ملي پيوند خورده اند.
کد خبر: ۲۲۷۹۷۳ تاریخ انتشار : ۱۳۸۸/۰۸/۲۰
مقاله حاضر كوششي است در بررسي وتحليل چهره زن در ادبيات داستاني دفاع مقدس، به همين منظور ابتدا مختصري درباره جايگاه زن در ادبيات پايداري جهان وايران مطرح شده سپس بابررسي برخي از داستان هاي مربوط به دفاع مقدس شخصيت زن مورد تجزيه وتحليل قرار گرفته است.
در ادبيات دفاع مقدس كه شرح احوال برون و درون انسان هايي است كه براي حفظ شرف و حيثيت و فضايل انساني در مقابل تجاوزگران به كرامت هاي انساني به پا خاسته اند زن نقش برجسته اي دارد. در مقاله، چهار وجه گوناگون از شخصيت زن در ادبيات دفاع مقدس مطرح شده است. آنچه در ادبيات دفاع مقدس چهره زن را از نظاير آن در ادبيات پايداري جهان متمايز مي كند پيروي او از حضرت زينب(س) در وقايع كربلاست. دراين راستا ايمان، ظلم ستيزي، ايثارگري وصبوري زن به نحو بسيار شايسته اي در ادبيات دفاع مقدس به نمايش گذاشته شده است. در بخش پاياني مقاله، سخن كوتاهي از آسيب شناسي ادبيات داستاني دفاع مقدس در پيوند باشخصيت زن به ميان آنده است كه عبارت است از نگاه اسطوره اي به زن وآسيب پذيري زن درجنگ
کد خبر: ۲۲۷۹۷۰ تاریخ انتشار : ۱۳۸۸/۰۸/۲۰
سيّد حسن حسيني شاعري متعهد ،مذهبي و عاشق وطن بود. افكار ديني و ميهني وي در اشعارش تبلور يافته و او را نسبت به اقرن و معاصرانش در سطح بالاتري قرار داده است . شايد يكي از علل تشخّص سيّد حسن حسيني در بين اقرانش تبلور شهيد و شهادت در آثار او باشد،كه نمونه هاي اعلاي آن را در مجموعه ي «همصدا با حلق اسماعيل » و «گنجشك و جبرئيل» تا حدي به نما يش گذاشته است . مهمترين نكته ي مورد توجه در اين دسته از آثار او ،نگاه ديني و عرفاني به مسأ له ي شهيد و شهادت است.
نگارنده در اين پژوهش قصد دارد به تحليل شهيد و شهادت از ديد شاعر معاصر سيّد حسن حسيني بپردازد.
کد خبر: ۲۲۰۵۹۶ تاریخ انتشار : ۱۳۸۸/۰۶/۰۹
ايثار به معناي نثار است، منتهي بدو شرط: 1ـ دوست داشتن آن چيز. 2ـ داشتن نيّت قربة الي الله. هرچند تاريخ ايثار از زمان حضرت آدم (ع) شروع گرديد و تا آخرين منجي موعود (ع) ادامه خواهد يافت و ما هر سال با مُحرّم، تاسوعا و عاشورا با ايثار و شهادت پيوند مي خوريم، امّا به طور ملموس و عيني با جهاد و شهادت به وسيلة شهيدان كوچه خيابان هاي شهرهايمان در زمان انقلاب و جنگ آشنا شده ايم. هدف اين مقاله آسيب شناسي فرهنگ ايثار و شناسايي خطرات و موانعي است كه جامعه و جوانان را تهديد مي نمايد. هدف مقاله، ارائة راهكار نيست؛ هرچند به طور ضمني و به مقتضاي ضرورت اشاراتي نيز به راهكارها شده است. آفاتي كه در آسيب شناسي فرهنگ ايثار و شهادت مي توان آن ها را به عنوان تهديد قلمداد نمود، عبارتند از:
1.تحريف
2.حسِّ اسطوره سازي و قهرمان پروري
3.رتبه بندي و رده بندي ايثارگران و شهدا
4.عدم آشنايي با روش هاي مدرن و جذّاب تبليغي
5.محصور كردن شهدا و ايثارگران در دايرة تنگ و حقير احزاب و گروه ها
6.تكرارهاي بيهوده و برخورد قشري، شعاري و كليشه اي با مقولة ايثار و شهادت
7.بزرگ نمايي و مانور تبليغاتي غير واقعي دربارة مزايا و تسهيلات ايثارگران
8.احساس گناه و حقارت به وسيلة برخي عزيزان شاهد و ايثارگر
9.عدم توجّه به شرايط خاصِّ روحي و رواني شاهدان و ايثارگران
10.ماندن درگذشته و عدم پاسخ گويي به حال و آينده
کد خبر: ۲۱۲۷۴۹ تاریخ انتشار : ۱۳۸۸/۰۳/۲۷
انقلاب اسلامي ايران به عنوان واقعه اي بزرگ، تحولات عظيم اجتماعي، سياسي و فرهنگي را به همراه داشت . تأثير شگرف اين تحولات را به وضوح مي توان در ادبيات پس از انقلاب، به ويژه شعر شاعران مشاهده كرد، تا آنجا كه شعر پس از انقلاب و هشت سال دفاع مقدس با سروده هاي پيش از انقلاب كاملاً متفاوت است. با اندكي تأمل در شعر شاعران اين دوره، ويژگي ها و خصوصيات متعددي را مي توان مشاهده كرد . دگرگوني در محتوا و استفاده از مضامين جديد، از جمله ويژگي هايي است كه در شعر شاعران انقلاب و دفاع مقدس موج مي زند . غفلت ستيزي، دعوت به بيداري ، بازگشت به خويشتن ، انتظار موعود ، بازگشت به عشق آسماني، بيان رنج و محروميت طبقات فرودست، نكوهش رياكاران و صاحبان زر و زور، پيوند حماسه و عرفان، ياد شهيدان و عروج آنان، اندوه و حسرت بازماندن از شهدا ، بازتاب شهادت و وفات ياران انقلاب، انعكاس فرهنگ جهاد و شهادت، حضور مذهب و نمادهاي آن، شهادت طلبي و... از جمله درونمايه هايي است كه محتواي اين سروده ها را تشكيل مي دهد.
کد خبر: ۲۱۰۸۰۵ تاریخ انتشار : ۱۳۸۸/۰۳/۰۶
گسترده ترين نقش زن را در ترويج فرهنگ ايثار وشهادت در هشت سال دفاع مقدس مي توان مشاهده كرد؛ زناني كه با عزمي راسخ تصوير نويني از شخصيت زن ارائه دادند. آنان به جهانيان ثابت كردند كه با تمام وجود از دستاوردهاي انقلاب اسلامي كه حاصل خون جوانان، همسران و برادرانشان بود، محافظت مي كنند.ايستادگي و پايداري زنان مسلمان ايراني جلوه هايي جاودان وماندگار در تايخ معاصر ايران باقي گذاشت كه تا مدتها الگوي كامل عيار زن ايراني محسوب مي گردد.
آنچه در مقاله حاضر مورد نظر است، تدوين باز تاب نقش سياسي - اجتماعي زن در ترويج فرهنگ ايثار و شهادت در شعر دفاع مقدس است. زنان شهيد، زنان رزمنده، زنان آواره، زنان آزاده وزنان پرستار مهمترين اسطوره هاي ايثار وشهادتند كه در تاريخ پرافتخار ايران اسلامي در آينة شعر دفاع مقدس انعكاس يافتند. ما در اين مجال به شمه اي از آن
مي پردازيم.
کد خبر: ۲۰۶۴۸۷ تاریخ انتشار : ۱۳۸۸/۰۲/۱۳
از آنجايي كه بند 2 و 12 ماده دوم اهداف اساسي وزارت آموزش وپرورش تأكيد بر تبيين ارزش هاي اسلامي و پرورش دانش آموزان بر اساس آنها و همچنين ايجاد وتقويت روحيه اخوت اسلامي، تعاون عمومي، انفاق و از همه مهمتر ايثار دارد؛ به همين جهت بررسي آثار كساني كه در اوج ايثار و ازخودگذشتگي از جان خود مايه گذاشته، ضمن هدايت فرآيند جنگ و دفاع مقدس به عنوان فرمانده، برگ زريني بر افتخارات دوران دفاع مقدس خلق افزودند، از اهميت ويژه اي برخوردار است.
اين مقاله با استفاده از روش تحليل محتوا، ضمن مراجعه به آثار و مدارك موجود در ستاد يادواره سرداران شهيد استان مازندران، شامل دست نوشته هاي فرماندهان شهيد، كتب، مقالات، زندگينامه و وصيت نامه آنان و همچنين خاطرات همرزمان، دوستان و اعضاي خانواده شهيد و وبلاگ هاي مرتبط، مي كوشد كه بخشهاي برجسته زندگي، ويژگيهاي شخصيتي و نقش الگويي شهدا را به عنوان يك روش آموزش در اصلاح مسائل و مشكلات اجتماعي مطرح نمايد.
کد خبر: ۲۰۶۴۶۵ تاریخ انتشار : ۱۳۸۸/۰۲/۱۳
«ايثار» از موضوعات بساير مهم و از ارزش هاي بسيار والايي است كه در فرهنگ و انديشه اسلامي جايگاهي خاص را به خود اختصاص داده و نقشي محوري و بنيادين را در حيات اجتماعي و سياسي ايفا مي نمايد.
در نگاه اين فرهنگ متعالي، ايثار داراي دو جلوه «جاني» و «مالي» مي باشد كه هر دو در عر صه هاي جنگ حق و باطل و در جبهه و پشت جبهه به ظهور و عينيت در مي آيند.
در قرآن كريم آيات فراواني به ايثار و فداكاري با «جان» و «مال» در راه خدا و براي دفاع از اسلام و صيانت از استقلال سرزمين و كشور اسلامي تصريح دارند كه هم مبارزه و جهاد جاني و مالي را كه مي باشد مايه خير و نيكي مي دانند و هم در كنار اين دو، به اصل هجرت در راه خدا كه آن نيز نوعي ايثار و فداكاري مي باشد اشاره دارند و اين عمل و ارزش والا را تجارتي بزرگ با خدا و موجب دست يابي به درجات و مقام و مراتب بالا نزد پروردگار و نيل به فلاح و رستگاري معرفي مي كنند.
کد خبر: ۱۹۴۰۴۳ تاریخ انتشار : ۱۳۸۷/۱۱/۲۳
مقدمه و زمينه
در كالبد شناسي قدرت نظامي ، روح ميلتاريستي در مفهوم اشد خود، قويترين قدرت در جوامع غربي است كه كليد منابع قدرت را در شكل سازمان، شخصيت و مالكيت بخود اختصاص داده و تمام ابزارهاي قدرت را در نمود اقناعي ، تشويقي و تنبيهي بكار مي بيند.
و اين در حاليست كه برخي جامعه شناسان جنگ با پيشداوري و ذهنيت منفي ، پديده جنگ را در قالب و ماهيتي يكسان و بطور كلي بعنوان واقعيتي شوم ، زشت ،زانيار ، ضد تكاملي تلقي نموده اند. تاجائيكه بوتول gaston bouthoul عقيده دارد تمام جنگها لجنزار خون آلود حكام قصاب مي باشند كه جنگجويان را گوسفندوار به قربانگاه مي فرستند و جنگ طلباني اوديپ دارند جنگ را عقلائي جلوه مي دهند.
کد خبر: ۱۹۱۱۵۱ تاریخ انتشار : ۱۳۸۷/۱۱/۰۲
شايد ندانيد كه خصوصا بعد از پايان يافتن جنگ هشت ساله اي كه عراقعليه ايران آغاز كرده ، گروه هاي تحقيقاتي بسياري از خارج آمده اند وروي فرهنگ جبهه و دفاع مقدس ما كرا كرده اند. حداقل براي ما فعالان دفاع مقدس بارها پيش آمده تا گروه هايي از محققان آمريكايي ، فرانسوي؛ هلندي ، فنلاندي و انگليسي روبرو شويم و گاه علاوه بر تعارفات معمولي مجلسه اي ، گپي هم بزنيم. به ياد مي آورم كه چند سال پيش هم انجمن دولتي ايران و فرانسه سميناري سهروزه را در تهران برگزرا كرد كه تبليغات داخلي روي اينمله مهم كمرنگ و دلسرد كننده بود. اين سمينار با عنوان بررسي خاطره نويسيدر جنگ ايران و عراق و در جنگ فرانسه از نظر ما اتفاقي بزرگ محلي براي تحقيقات ميداني و سيع و گسترده روي خاطات و مستندات شفاهي و كتبي جنگ بود.
کد خبر: ۱۹۰۶۸۲ تاریخ انتشار : ۱۳۸۷/۱۱/۰۲
بياييد به سرزمين عشق و عرفان سفر كنيم ؛ سرزميني كه تجلي گاه شكوه ايثار است ؛ سرزميني كه همه يكرنگي و اتحاد است. اين جا سرزمين عشق و ايثار و فداكاري است. اي قلم ها! بدون وضو در اين حريم مقدس وارد نشويد. اي همسفران ! لازمه ي ورود به اين سرزمين ، داشتن دل هايي پاك و بي آلايش است. كساني كه صفاي سينه ندارند ، ورودشان به اين سرزمين ، ممنوع است! حرمت و قداست اين سرزمين بسيار زياد است. اين سرزمين متعلق به شيرزنان عارفي است كه در هشت سال دفاع مقدس ، حماسه ها آفريدند.
کد خبر: ۸۷۹۴۸ تاریخ انتشار : ۱۳۸۶/۱۰/۱۳
در حاليكه از آغاز قرن ١٩ تا سال ١٩٩٠م، روسيه ي تزاري و جانشين آن اتحاد جماهير شوروي سوسياليستي تهديدگران استراتژيك ايران بودند، از سال ١٩٦٠ ميلادي به اين سو، كانون تهديد ملموس و واقعيِ بيروني ايران، عراق بوده است. روابط دو كشور از اين زمان تا سال ١٩٧٥ ميلادي تيره و متشنج بود و پس از آرامش كوتاه مدتِ پنج ساله اي كه ناشي از قرار داد ١٩٧٥ الجزيره بود، در نهايت دو كشور وارد طولاني ترين تجربه ي جنگي قرن بيستم پس از جنگ ويتنام شدند؛ بنابراين براي نخستين بار در سده ي بيستم بود كه ايران توانست جنگي ٩٥ ماهه را تحمل كند. مهمتر اين كه براي نخستين بار در سرنوشت جنگي كه به وي تحميل شده بود، نقش فعال و حتي محوري داشت. اين نقش آفريني بيش از آنكه نتيجه ي سازمان دهي دقيق نيروها يا بكارگيري سلاح و فناوري مدرن باشد، همانگونه كه مفسران غربي نيز بارها تكرار كرده اند، نتيجه ي استفاده از امواج انساني بود. پراكنش جغرافيايي شهيدان جنگ، حاكي از آن است كه تقريباً تمام مردم ايران كار دفاع را به عنوان مسوؤليتي حياتي و سرنوشت ساز پذيرفته اند.
اين پژوهش در صدد برآمده است تا با استفاده از روش توصيفي – تحليلي و همچنين با استفاده از داده ها و آمارهاي مستند، ضمن تحليل GIS جغرافياي شهيدان جنگ و دفاع مقدس، چشم اندازي از جغرافياي ايثار و شهادت در طول ٨ سال جنگ و دفاع مقدس را به تصوير كشد.
کد خبر: ۸۵۸۴۴ تاریخ انتشار : ۱۳۸۶/۱۰/۰۳
از ديدگاه امام خميني (ره)، نهضت عاشورا دين را احيا كرد و انقلاب اسلامي را نيز بر اساس همين انديشه استوار است در هشت سال دفاع مقدس عزيزاني به لقاءالله پيوستند كه ملائكه آسمان مشتاق ديدار آنها بودند. هر دو نهضت به نام خدا و براي خدا و در راه خدا و بر اساس دين الهي و سنت نبوي آغاز شد. هر دو خواهان احياي ارزش هاي اسلامي بودند. هر دو در انتظار قيام جهاني عدالت مهدي (عج) شكل گرفت و هر دو امر به معروف و نهي از منكر را تفسير كرد زنده ماندن عاشورا و دفاع مقدس با اين نگاه به معناي ماندن همه ارزش هاي والاي انساني و الهي است. يعني مصونيت جامعه در برابر سلطه گري ها، استبدادها و جهالت ها و اينها غيرقابل تغييرند و مي توان در هر شرايط و محيطي آنها را پياده كرد.
کد خبر: ۵۰۰۶۳ تاریخ انتشار : ۱۳۸۶/۰۴/۱۶
قوام, حفظ و انتقال فرهنگ جامعه بر عهده هر نسل مسئول و متعهدي است لكن حفظ اين فرهنگ نيازمند ابزارهايي است كه عمدتاً در اختيار نظام سياسي و اجتماعي هر جامعه است. فرهنگ ايثار و شهادت و زنده نگهداشتن ياد و نام شهدا و ايثارگران بخش مهمي از ارزشهاي فرهنگي همين جامعه است. حماسه اي كه در واقعه كربلابه اوج خود رسيد و در دفاع مقدس ظهور ديگري يافت. انتقال ارشهاي برخاسته از اين وقايع همه عناصر و ويژگيهاي يك فرهنگ زنده و پويا را در بردارد كه در هر برهه از تاريخ به گونه اي جلوه مي كند. لذا بايد تلاش كرد با يادآوري و حفظ اين ارزشها و تكريم و بزرگداشت بانيان اين ارزشها، فرهنگ ايثار و از خود گذشتگي را در بطن جامعه جاري ساخت. مقاله حاضر تلاش دارد تا با بيان ضرورت بزرگداشت ايثارگران جنگ و اشاره به برخي از فعاليتهايي كه كشورهاي درگير جنگ در اين خصوص انجام داده اند، به ارايه شيوه هايي براي تكريم و بزرگداشت ايثارگران و خانواده آنان دست يازد.
کد خبر: ۳۵۲۱۵ تاریخ انتشار : ۱۳۸۶/۰۱/۰۷
سردار «عباس بایرامی» بیان کرد:
سردار بایرامی به تشریح جزئیات اختتامیه بیست و چهارمین کنگره ملی شعر دفاع مقدس پرداخت و با بیان این‌که در این مراسم پیام رئیس ستاد کل نیرو‌های مسلح قرائت خواهد شد، گفت: کنگره ملی شعر دفاع مقدس دارای ظرفیت بین‌المللی شدن است لذا در این راستا درحال اقدامات مناسبی هستیم.
کد خبر: ۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۰۵