خبرنگار و نویسندۀ حوزۀ دفاع مقدس: قرنطینۀ خانگی؛ فرصتی برای آشتی کردن با کتاب
نوید شاهد ایلام؛ خانم بتول میرزائی نویسنده، مصاحبه‌گر، تدوینگر، خبرنگار و مدرس زبان و ادبیات فارسی از جمله نویسندگانی است که در حوزۀ دفاع مقدس قلم می‌زند. او کارشناس تألیف کتب حوزۀ دفاع مقدس، منتقد کتب ادبی و ویراستار بیش از بیست اثر در حوزۀ دفاع مقدس است. شروع کار وی با نگارش داستان "دست‌های بابا" و "شوق وصال" بود. شوق وصال در مورد نوجوان‌ترین شهید دفاع مقدس علی جرایه است. از دیگر آثار ایشان در حوزۀ دفاع مقدس کتب تاریخ شفاهی همچون: فرسان (دو جلد)، تفنگدار ایل، سرزمین آفتاب، نقش روحانیت در دفاع مقدس و ... است. از این نویسندۀ فرهیخته بیش از یازده مقاله در سایت‌های جهانی به چاپ رسیده و تا حال برندۀ بیش از بیست جشنوارۀ ملی و بین‌المللی بوده است. جزء انجمن سینمای جوان استان ایلام می‌باشد و نویسندگی مستند شور زندگی در مورد اقتصاد مقاومتی در سال‌های گذشته به قلم او بوده است. براساس دو کتابش: تفنگدار ایل و فرسان دو فیلم درحال ساخت است. کسب مقام اول کتاب سال جشنواره بین‌المللی سرخ نگاران در سال 1399 مقامی است که اخیراً از آن خود کرده است.
از همان دوران نوجوانی به کتاب خواندن علاقه داشتم
میرزائی در خصوص پیشینۀ نویسندگی‌اش به سال‌ها پیش اشاره کرد و گفت: از همان دوران نوجوانی به کتاب خواندن علاقه داشتم. گاهی اوقات که کتابی به دستم می‌رسید تا انتهایش نمی‌خواندم، خوابم نمی برد. بارها و بارها بهترین کتاب‌خوان کتابخانۀ عمومی امیرکبیر شهرستان آبدانان شدم. هفته‌ای چهار کتاب از کتابخانه به امانت می‌گرفتم و می‌خواندم. وقتی که غرق در خواندن می‌شدم زمان و مکان را فراموش می‌کردم. یادم هست یک روز سر کلاس ریاضی رمانی را از زیر میز می‌خواندم و اصلاً حواسم به معلم نبود او هم با تخته پاک کنی که از کنار تخته سیاه به سمتم پرت کرده بود حسابی حواسم را به کلاس برگرداند. هنوز هم با یادآوری آن صحنه جای تخته پاک کن درد می‌گیرد.!
کم کم حس
خوب نوشتن با حال خوش خواندن همگام شد و من در سال 1388 با نوشتن داستان کوتاه
"دست‌های بابا" توانستم برای اولین بار جایزۀ بهترین داستان کوتاه شهرمان
را کسب کنم و این خود تشویقی شد در جهت بیشتر خواندن و زیبا نوشتن.
پای صحبت
پیشکسوتان بنشينيم
این نویسنده ادامه داد: پیشکسوتان یادگاران هشت سال دفاع مقدسند. آنان اکثراً در کهولت سن به سر می‌برند؛ اما هنوز هم وقتی به یاد آن دوران می‌افتند متواضعانه از رشادت‌های همرزمانشان تعریف می‌کنند. آنها مایی و منی در وجودشان نیست چرا که دفاع از وطن را بر خود وظیفه دانسته‌اند. کار اصلی من در حوزۀ نگارش تاریخ شفاهی ضبط و ثبت خاطرات آنهاست. من در فراز و فرودهای خاطرات آنها دچار هیجان می‌شوم. گاهی اوقات آنها آنچنان به خوبی تصویرسازی می‌کنند که مرا هم با خودشان تا قلاویزان و کله‌قندی و شاخ شمیران و ... می‌برند. بهتر است جامعۀ نویسندگان بیشتر آنها را دریابند چرا که با گذر زمان روز به روز گَرد فراموشی بیشتر بر حافظه شان می‌نشیند و حیف است به موقع خاطرات آنها ثبت نشود.
ادایِ دینِ قلم
وی یادآور شد: ما باید در مقابل هر کسی که از سرزمین و آرمان‌های ملتش پاسداری می‌کند سر تعظیم فرود بیاوریم. شهدا، جانبازان و ایثارگران شیرمردانی بودند که دست از جان شسته و برای حفظ نظام مقدس جمهوری اسلامی به جبهه‌هایی رفتند که می‌دانستند بازگشتی ندارد. چه بسیار شاه دامادهایی که عروس خود را در حجله جا گذاشتند و به جنگ خصم رفتند، چه بسیار پدرانی که بازگشتی در کارشان نبود تا بوسه بر پیشانی نورسیده هایشان بزنند و فرزندانی که گاهی اوقات تک چراغ خانۀ پدر و مادری بودند که هنوز هم چشم به راه آمدنش هستند. ما مدیون خون شهدایی هستیم که هنوز هم صدای الله اکبرهایشان در گوش زمانه می‌پیچد.
وی
در ادامه گفت: قلم این حقیر تا زمانی که زنده‌ام بار این دینِ را بر دوش خواهد کشید.
تا جان در بدن و نفس در سینه دارم در مورد رشادت‌های شهدا خواهم نوشت تا آیندگان و
نسل‌های بعدی بدانند در کشوری زندگی می‌کنند که سرسبزی هر درختش به خاطر خون
شهیدی است که سال‌ها پیش به پایش ریخته شده است.
هنرِ خوب نوشتن
میرزائی به آنان که می‌خواهند بنویسند توصیه کرد: بسیاری معتقدند که توانایی نویسندگی و نوشتن خوب، استعدادی است که تنها قشر خاصی آن را دارا می‌باشند. این افراد تصور می‌کنند انسان‌ها دو دسته‌اند: دستۀ اول کسانی که نویسندگان ماهری هستند و ناخودآگاه خوب می‌نویسند و دستۀ دوم افراد بیچاره‌ای که تلاش آنها برای بهتر نوشتن بی‌فایده و ناامیدکننده است. ولی این طرز تفکر درست نیست و شما هم سعی کنید آن را باور نکنید. در واقعخوب نوشتن نوعی هنر استکه با تفکر و الهام مرتبط بوده و همۀ ما قادر هستیم بهترین متن‌ها را بنویسیم.
لزوم تولید متن و محتوا
وی تصریح کرد: در دنیای جدید که محتوا و شبکه‌های اجتماعی بر بسیاری از امور تأثیرگذار بوده و نقش مهمی ایفا می‌کنند، ما هم برای اینکه در صحنه حضور داشته باشیم و در یک صنعت خاص، کسب و کار مدنظرمان و یا ساخت برند شخصی‌مان موفق شویم، باید بتوانیم بهترین متن‌ها را نوشته و منتشر کنیم.
تحریف یا بزرگ نمایی ممنوع
وی خاطر نشان کرد:نظر به اینکه نویسندگان در مقابل انجام یک کار چقدر وظیفه دارند من چیزی نمی‌توانم بگویم ولی از نظر من نوشتن در مورد شهدا به صورتی که حقایق تحریف نشود و داستان جذابیت خود را از دست ندهد و به گونه‌ای باشد که برای مخاطب باورپذیر باشد خوب است، به نظر من شاید این مسئله بزرگ‌ترین رسالتی باشد برای عزیزانی که در این حوزه قدم می‌گذارند و باعث شود آن شخصیت‌ها را طوری معرفی کنند که واقعی باشد و اغراق نداشته باشد و طوری نباشد که مخاطب از آن دوری کند.
داستان گیرا، جذب مخاطب
میرزایی اذعان داشت: یک داستان با موضوع دفاع مقدس باید باور پذیر، مستند و مبتنی بر حقایقی که وجود دارد باشد و از طرف دیگر جذابیت‌های داستانی در آن وجود داشته باشد، اصل اول این است که مخاطب جذب شود اگر نویسندگان بتوانند این خصوصیات را در آثار خود پیاده کنند قطعاً اثرشان موفق خواهد شد.
اگر نویسندگان بتوانند برای مخاطب این موارد را در قالب داستان بازگو کنند خیلی راهگشا است، چون اگر به صورت مقاله یا شعار گونه باشد زیاد اثر ندارد ولی اگر در داخل متن این ارزش‌ها تنیده شود و رنگ و بوی داستانی بگیرد برای مخاطب ماندگاری بالایی دارد.
ترویج فرهنگ ایثار و شهادت
وی افزود: شهادت عالی ترین و والا ترین کرامتی است که نصیب بندگان خالص خداوند می‌شود. شهادت پایان بخشیدن به حیات طبیعی و مادی برای دفاع از ارزش‌های والای انسانی و شکافتن قفس کالبد مادی و حرکت به مقام بلند شهودی است. شهادت نه تنها برای کسانی که توفیق آن را می‌یابند رستگاری بزرگ محسوب می‌شود، بلکه در بُعد اجتماعی آن باعث حفظ و بقای موجودیت نظام اسلامی و ارزش‌های دینی می‌شود. با اشاعۀ فرهنگ ایثار و شهادت و روحیۀ شهادت طلبی در جامعه و ترویج آن در بین عامۀ مردم به خصوص نسل جوان می‌توان به نتایج بزرگی در تثبیت و تقویت پایه‌های دینی و مبانی اعتقادی و اسلامی رسید.
میرزائی ادامه داد: خاطرات جنگ نباید فراموش شود چرا که ما به الگوها و قهرمان‌های جنگ نیاز داریم. ما شهدای مدافع حرم را امتداد دفاع مقدس و کربلا می‌دانیم. امیدوارم با این کار در حوزه ادبیات با نگارش، تدوین و تألیف کتابهای دفاع مقدس بتوانیم حال و هوای دفاع مقدس را در جامعه زنده کنیم.
نقش کتابخانه‌ها در ترویج فرهنگ ایثار و شهادت
وی متذکر شد: امسال چهلمین سالگرد دفاع‌مقدس و در متنِ دفاع مقدسی دیگر (در برابر جنگ نرم دشمنان)، نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در راستای رسالت آگاهی بخشی و توسعه فرهنگ مطالعه در کشور باید در دو سطح ملی و استانی کوشش و برنامه‌ریزی کنند. نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور یکی از نهادهایی است که همواره پیشگام برگزاری برنامه‌های متنوع با محوریت دفاع‌مقدس بوده است؛ عضویت رایگان خانواده‌های محترم شهدا و جانبازان و ایثارگران، نامگذاری بسیاری از کتابخانه‌های عمومی به نام متبرک شهدا در هر منطقه، فضاسازی کتابخانه‌های عمومی و درج نمادهای ایثار و شهادت و تصاویر شهدا در کتابخانه‌های عمومی، تشکیل بانک اطلاعاتی ایثارگران شاغل در نهاد، تجلیل از ایثارگران و خانواده‌های معظم شهدا و کارکنان شاغل در نهاد و همایش‌های تکریم استانی در این خصوص، تجلیل از نویسندگان حوزه دفاع مقدس، رونمایی از برترین آثار منتشر شده در این موضوع، حمایت از جشنواره کتاب سال دفاع مقدس، اجرای برنامه‌های فرهنگی متعدد با موضوع دفاع‌مقدس در کتابخانه‌های عمومی اعم از نشست‌های کتاب‌خوان، جلسات نقد، رونمایی، مسابقات فرهنگی، خرید کتابهای منتشر شده در موضوع دفاع مقدس، شب‌های شعر دفاع مقدس و ... در هفته دفاع‌مقدس، روز شهید و .. از جمله اقداماتی است که این نهاد در راستای ادای دین و اجرای وظیفه خود در این خصوص می‌تواند انجام بدهد.
نقش متولیان در چاپ آثار دفاع مقدس
وی تصریح کرد: بانیان و متولیان آثار حوزۀ دفاع مقدس
در پیشبرد اهداف نویسندگان نقش مهمی دارند. حمایت آنان از آثار نوشته شده و چاپ و
فروش آنان قوت قلبیست برای نویسندگان این حوزه. هر ساله با حمایت اداره کل حفظ
آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، بنیاد شهید و امور ایثارگران، مرکز حفظ آثار سپاه
امیرالمؤمنین (ع) و سازمان ارشاد اسلامی شهرستان ایلام کتب زیادی در حوزۀ دفاع
مقدس جهت نشر و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت به چاپ می‌رسد.
خانه نشینی؛ فرصتی برای مطالعۀ بیشتر
ميرزايي گفت: قرنطینۀ خانگی برای پیشگیری از ابتلاء به بیماری کرونا، فرصت خوبی برای آشتی کردن با کتاب است. مطالعه و کتاب خوانی باعث کاهش استرس و اضطراب و یکی از بهترین راه‌های مقابله با کم حوصلگی و دلتنگی است. در این شرایط بدون شک یکی از بهترین راه‌ها برای مقابله با اضطراب‌های ناشی از شیوع ویروس کرونا و پشت سر گذاشتن دورۀ حضور اجباری در خانه ماندن، مطالعه است.
مطالعه: تغییر در نگرش و باور
میرزایی تأکید کرد: مطالعۀ کتاب هر چند اندک هم باشد می‌تواند تأثیر مثیتی در نگرش و باور افراد ایجاد کند و با ترویج مثبت‌اندیشی آرامش روانی را در جامعه تقویت می‌کند.
وی اظهار داشت: تحقیقات نشان می‌دهد که شش دقیقه مطالعه می‌تواند تا 68 درصد استرس را کاهش دهد و بهتر از سایر روش‌های معمولی مانند گوش دادن به موسیقی یا پیاده‌روی یا خوردن چای بر تنش زدایی مؤثر است.
ترویج مطالعه و کتاب خوانی
وی بیان داشت: امروزه توجه به کتاب و کتاب خوانی، یکی از نشانه‌های رشد و تعالی فرهنگی است. عادت به مطالعه، امری اکتسابی است که مانند دیگر الگوهای رفتاری در روند اجتماعی شدن فرد، پایۀ اولیه آن در خانواده شکل می‌گیرد. عادت به مطالعۀ والدین، سبب تشویق اعضای خانواده در پذیرش این مسئله می‌شود. کتاب دروازه ای به سوی جهان گسترده دانش و معرفت است و کتاب خوب یکی از بهترین ابزارهای کمال بشری است.
قدرشناس شهداییم
میرزائی در پایان این گفتگو اظهار داشت: من به نمایندگی از تمام نویسندگان حوزۀ دفاع مقدس می‌گویم امیدواریم بتوانیم گامی هر چند ناچیز در قدرشناسی از دلاورمردان هشت سال دفاع‌مقدس و ترویج فرهنگ مقدس آن برداریم. تمام تلاشمان را خواهیم کرد که فرهنگ ایثار و شهادت در این مرز و بوم گَرد فراموشی نگیرد.انشاءالله
